Z przyjemnością pragniemy przypomnieć Państwu, że rozpoczynamy drugi etap zadania "Chełmek, kierunek kultura - nowe spojrzenie". Realizujemy go wspólnie z Narodowym Centrum Kultury w ramach program "Dom Kultury+" Inicjatywy lokalne 2019. Efektem wcześniejszych działań było opracowanie raportu kulturalnych zasobów i potrzeb mieszkańców Chełmka oraz wyłonienie w drodze konkursu, siedmiu obywatelskich inicjatyw. Już we wrześniu i październiku rozpoczniemy wspólnie z pomysłodawcami, współorganizatorami i partnerami ich realizację. Przypomnijmy, że wśród nagrodzonych pomysłów, znalazły się:
1. „W sąsiedzkim kręgu – zmieniamy świat na +”
2. „Warsztaty muzyczne, instrumenty świata”
3. „Natura, sztuka, działanie!" – cykl spotkań warsztatowych
4. „Nieobecnym sąsiadom – wspomnienie o żydowskich mieszkańcach Chełmka”
5. „Historie (nie)codzienne – spotkania ze sztuką i tradycją"
6. „Wakacyjny kufer wspomnień”
7. „Przystanek wyobraźnia – literatura w służbie ekologii”
Spodziewanymi efektami będzie znaczne ożywienie życia społecznego w naszym środowisku oraz wyraźne wzbogacenie oferty kulturalnej.
By ukazać wagę i znaczenie projektu dla naszej społeczności, przytaczamy kilka danych liczbowych. W realizację programu zaangażowanych będzie 25 artystów, edukatorów oraz animatorów. Miłośnicy kultury, sztuki i ekologii, będą mogli uczestniczyć w 30 spotkaniach, koncertach, spacerach poznawczych, wykładach i warsztatach. Warto podkreślić, że autorkami sześciu projektów są kobiety!
Informacje o wyłonionych projektach.
„W sąsiedzkim kręgu – zmieniamy świat na +”. Autor - Agnieszka Radwańska - społeczniczka, lokalna liderka, radna. To autorski pomysł na kulturalne ożywienie i aktywizację mieszkańców dzielnicy Stare Miasto. Planowana jest organizacja cyklu ośmiu spotkań i wydarzeń łączących wątki kultury, tradycji ludowych, nauki, ekologii. Ważne, by zajęcia, spotkania i warsztaty dostarczyły odbiorcom wartościowych treści, wzbogacały ich wiedzę i były źródłem artystycznych doznań, a ich forma miała przystępny i atrakcyjny charakter. W ramach inicjatywy odbędą się następujące działania. - „Jak to dawniej bywało” - wieczór żywego słowa. Międzypokoleniowe spotkanie z udziałem najstarszych mieszkańców dzielnicy. "Chełmkowianki” zapraszają na tradycyjną potańcówkę. Międzypokoleniowa zabawa taneczna w przestrzeni „Domu Ludowego” w Chełmku będzie próbą przywołania minionych już tradycji sąsiedzkich spotkań i zabaw. „Nie święci garnki lepią” - ceramika dla wszystkich. Warsztaty ceramiczne. „Apteka kultury”, czyli o ziołach w medycynie, tradycji, kulturze i wierzeniach. Spotkanie, wykład poświęcony szerokiemu znaczeniu ziół i roślin w dawnych i obecnych czasach i ich roli w kulturowym dziedzictwie człowieka. „Ratunku, spadłem z drabiny i inne przypadki”,
czyli jak rozmawiać o rzeczach trudnych na wesoło. Spotkanie poświęcone upowszechnianiu wiedzy i zdobywaniu praktycznych umiejętności w zakresie ratownictwa medycznego. „Pozytywnie uszyci – czyli igła, naparstek i nici”. Rodzinne zajęcia warsztatowe. Włodzimierz Czerw – artysta, człowiek, wizjoner i buntownik”. Spotkanie poświęcone urodzonemu
i związanemu z Chełmkiem artyście Włodzimierzowi Czerwowi. Wielu mieszkańców Chełmka zachowało o Czerwie ciekawe i barwne wspomnienia. Spotkanie prowadzić będzie Jan Picheta, literat, dziennikarz i przyjaciel artysty. Zdarzeniu towarzyszyć będzie pokaz prac ze zbiorów MOKSiR. Ptaki naszych łąk, pól i lasów” - ornitologiczny spacer Doliną Przemszy”. Spotkanie i zajęcia plenerowe z Szymonem Kusiem – fotografikiem, przyrodnikiem, ornitologiem i etnobotanikiem.
"Warsztaty muzyczne, instrumenty świata”. Autor - Jolanta Karoń, liderka, działaczka na rzecz kobiet, społeczniczka. Całodzienne warsztaty muzyczne prowadzone przez wybitnego znawcę i praktyka muzyki perkusyjnej inspirowanej tradycjami muzycznymi z różnych stron świata. Uczestnicy warsztatów będą mieli okazję poznać ogromne spectrum instrumentów strunowych,
perkusyjnych, klawiszowych. Warsztaty prowadzone będą tak, by uczestnicy w sposób aktywny i twórczy mogli komponować i wykonywać utwory muzyczne. Dodatkowym elementem
będzie możliwość tworzenia przez uczestników unikalnych instrumentów z materiałów wtórnych, przedmiotów codziennego użytku itp. Zwieńczeniem działań będzie wspólny koncert w którym uczestnicy wystąpią przed publicznością pod kierunkiem Tomasza Drozdka. Prowadzący jest multiinstrumentalistą kompozytorem, pedagogiem oraz kolekcjonerem i znawcą instrumentów
muzycznych z różnych stron świata. Wspólnie z zespołem TULIA otrzymał nagrodę Fryderyk 2019 w kategorii "Fonograficzny debiut roku".
„Natura, sztuka, działanie! – cykl spotkań warsztatowych. Autor - Amelia Burzyk, lokalna
animatorka. Cykl interdyscyplinarnych warsztatów łączących w swoich działaniach kontakt
z naturą, elementy sztuki, tradycyjnego rzemiosła oraz etnobotaniki. Projekt zakłada organizację
czterech spotkań będących połączeniem działań warsztatowych z elementami wykładów terenowych. Pierwsze spotkanie ukazywać będzie bogactwo roślin występujących w okolicach Chełmka. W trakcie terenowej wyprawy z botaniczką i zielarką uczestnicy poznają specyfikę roślin oraz ich znaczenie. Kolejnym spotkaniem będą warsztaty wikliniarskie prowadzone przez grupę „Serfenta”. Tworzą ją artyści plastycy wykorzystujący w swej twórczości naturalne materiały np. wiklinę. Ich prace powstają w przestrzeni publicznej tworząc obiekty sztuki
i "żywej" architektury. Trzecie spotkanie będzie miało charakter spaceru ornitologiczno - fotograficznego. Przewodnikiem po okolicznych lasach, polach i łąkach będzie uznany przyrodnik i fotografik Marcin Karetta. Uczestnicy będą poznawać sztukę obserwacji i fotografowania ptaków. Finałem spotkania będzie projekcja fotograficznych obrazów w kinie "Iluzja" w chełmeckim ośrodku kultury. Ostatnim spotkaniem będą warsztaty kroju i szycia. Uczestnicy pod kierunkiem doświadczonej krawcowej i projektantki będą wykonywać modele i szablony toreb
i torebek, a następnie szyć gotowe przedmioty codziennego użytku. Jako materiały posłużą nieaktualne już banery. Ze wszystkich działań powstanie krótki film dokumentujący poszczególne warsztaty. Dokument zostanie wyświetlony w kinie Iluzja przed seansami.
„Nieobecnym sąsiadom – wspomnienie o żydowskich mieszkańcach Chełmka". Autorka Ewa Gajda, artysta, plastyk, pedagog, historyk. Celem projektu jest przywołanie i zachowanie pamięci
o dawnych żydowskich obywatelach Chełmka. W przypadku tego miasteczka była to niewielka, ale bardzo znacząca grupa mieszkańców. Ich zasługi, a potem tragiczne losy warte są pamięci następnych pokoleń. Pierwsze spotkanie poświęcone będzie Adolfowi Mhelowi przedsiębiorcy
i społecznikowi. Historię tej postaci od wielu lat poznaje i popularyzuje dziennikarz i publicysta Tadeusz Jachnicki. Kolejne spotkanie również będzie miało charakter wykładu w którym
dr Aleksander Babiński ukaże stan aktualnych badań dotyczących mniejszości żydowskiej. Równolegle prowadzona będzie kwarenda pod kierunkiem dr Babińskiego, mająca na celu
opracowanie w miarę pełnej listy imion i nazwisk społeczności żydowskiej z lat 30- tych ubiegłego wieku. Zebrany materiał zostanie wykorzystany w publikacji broszury "Nieobecnym sąsiadom - wspomnienie o żydowskich mieszkańcach Chełmka. Klamrą podsumowującą projekt
będzie uroczysty koncert tradycyjnej muzyki żydowskiej w wykonaniu Urszuli Makosz
z zespołem. Artystka związana jest z krakowską Piwnicą pod Baranami i swoje utwory wykonuje
w języku jidisz i hebrajskim. W trakcie koncertu wyświetlane będą wizualizacje ukazujące szereg
imion i nazwisk żydowskich mieszkańców Chełmka - dawnych sąsiadów
PDF DO POBRANIA - PUBLIKACJA
"Historie(nie)codzienne". Autor - Filip Rudyk, aktywista, społecznik w zakresie ochrony dóbr kultury. To cykl czterech wydarzeń artystycznych podejmujących próbę połączenia miejscowych
tradycji artystycznych ze sztuką i literaturą współczesną. Będzie to przywołanie pamięci
i twórczości osób związanych z Chełmkiem - Tadeusza Staicha, Anny Micińskiej, Juliusza
Krzyżewskiego oraz Włodzimierza Czerwa. Te znakomite postaci po części zostały zapomniane
w rodzimym środowisku, a ich życie i twórczość warte są naszej pamięci. Program przewiduje
przeprowadzenie dwóch spacerów poznawczych prowadzonych przez Waldemara Rudyka.
Pierwszy powiedzie śladami literatów, wspomnianych wcześniej Staicha, Micińskiej
i Krzyżowskiego. Drugi spacer przybliży niezwykłą postać malarza filozofa, robotnika i wizjonera Włodzimierza Czerwa. W trakcie terenowych spotkań i spacerów zbierana będzie dokumentacja fotograficzna i fonograficzna związana z postaciami, która zostanie wykorzystana do stworzenia wizualizacji oraz dokumentu filmowego. Kolejne dwie części projektu nawiązywać będą do współczesnych wybitnych twórców polskiej kultury. Na scenie MOKSIR w Chełmku wystąpi znany i popularny poeta Marcin Świetlicki, towarzyszyć mu będzie wybitna basistka Małgorzata Tekiel. Tłem koncertu łączącego poezję Świetlickiego z muzyką Małgorzaty Tekiel będą wizualizacje. Ich kanwą staną się materiały zdjęciowe ze wcześniejszych spacerów, spotkań
i wypraw. Cykl zakończy kolejny koncert poetycko - muzyczny w wykonaniu poetki
i scenarzystki Joanny Oparek, której towarzyszyć będzie poeta i muzyk Lynn Suh.
"Wakacyjny kufer wspomnień". Autorka - Aleksandra Piotrowska, animatorka, społeczniczka,
propagatorka rękodzielnictwa. Przedsięwzięcie oparte jest na pomyśle tworzenia przez młodzież "Wakacyjnego kufra wspomnień". Będzie to specyficzna forma twórczości polegająca na gromadzeniu i łączeniu wszelkiego rodzaju pamiątek, widokówek, przedmiotów, zdjęć, drobiazgów. Kluczem do wspomnianego kufra będzie literatura. Autorka chce inspirować uczestników do działań warsztatowych polegających na stworzeniu obiektu - pamiętnika. Działania podzielone będą na cykl czterech spotkań w trakcie których każdy z uczestników podejmie autorską próbę wyrażenia własnych wspomnień. Pomysłodawczyni przewiduje, że efektem warsztatów będą unikalne obiekty artystyczne oraz bardzo osobiste definicje własnych przeżyć i emocji. Z procesu oraz spotkań powstanie amatorski film dokumentujący przebieg
warsztatów. W odniesieniu do tego, czego społeczność oczekuje wykorzystując ich potencjał i zasoby organizacja tego typu warsztatów wpisuje się w diagnozę potrzeb kulturalnych mieszkańców.
"Przystanek wyobraźnia" - literatura w służbie ekologii. Autorka - Justyna Pokładnik, społeczna
działaczka na rzecz ekologii, edukatorka. Projekt oparty jest na autorskim pomyśle połączenia edukacji ekologicznej z twórczością literacką. Autorka zakłada, że literatura i poezja kierowana do dzieci i młodzieży może być również znaczącym przyczynkiem do kształtowania pro ekologicznej wiedzy, a przede wszystkim wrażliwości. Kluczową częścią programu będzie autorskie spotkanie z poetką oraz edukatorką Moniką Czojk - Nowicką. Jej twórczość kierowana głównie do najmłodszych czytelników, zawiera bardzo ważne przesłanie oparte na budowaniu wrażliwości przyrodniczej i ekologicznej. Inicjatywa zakłada przeprowadzenie trzech spotkań, warsztatów
w trakcie których dzieci wspólnie z rodzicami poznawać będą podstawowe zachowania
ekologiczne. Myślą przewodnią pomysłu jest znaczenie wyobraźni w kształtowaniu właściwych
postaw w życiu dziecka, a potem osoby dorosłej. Twórczym zabawom polegającym na
wykorzystywaniu materiałów recyklingowych towarzyszyć będą utwory literackie Moniki Czojk
- Nowickiej. Wiersze i bajki jej autorstwa w sposób sugestywny i łatwo przyswajalny przekazują ogólną wiedzę o dbaniu o środowisko. Co najważniejsze, kształtują twórczą wyobraźnię
i wrażliwość.
Prezentacja plakatów dk+ FILM
https://www.youtube.com/watch?v=n4Aj99HSU_w&feature=youtu.be
Prezentacja wydarzeń w ramach DK+
https://www.youtube.com/watch?v=Zd5l625kIn0&feature=youtu.be
29 października 2019 nasz ośrodek gościł uczestników konwentu beneficjentów
ogólnopolskiego programu "Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne",
programu "Chełmek, kierunek kultura - nowe spojrzenie".
Czyt. więcej http://moksir.chelmek.pl/aktualnosci/501-konwent-beneficjentow-ogolnopolskiego-programu-dom-kultury-inicjatywy-lokalne?highlight=WyJrb253ZW50Il0=
Kilka słów podsumowania:
Jesień 2019 roku pozostanie w historii Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Chełmku jako czas wyjątkowego ożywienia kulturalnego. Ilość oraz doniosłość koncertów, spotkań, warsztatów, wykładów, prezentacji, spacerów edukacyjnych i wystaw, daleko przekroczyły ogólną skalę. Zaangażowanie oraz merytoryczny poziom załogi ośrodka i społecznych animatorów pozwoliły z powodzeniem uczestniczyć w programach pomocowych i aktywizujących. W ostatnim dniu października zakończyliśmy dwumiesięczny cykl wydarzeń i działań prowadzonych pod wspólnym tytułem „Chełmek, kierunek kultura - nowe spojrzenie” realizowanych w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury „Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne 2019”. Ogromnym ale i bardzo miłym dla nas zaskoczeniem był wybór Chełmka oraz MOKSiR jako miejsca i gospodarza Konwentu Domów Kultury uczestniczących oraz zainteresowanych udziałem w programie "Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne". Inicjatorem spotkania było Narodowe Centrum Kultury w Warszawie, wspomagane przez Centrum Wspierania Animacji Lokalnej CAL. Organizatorzy reprezentowani byli przez Panie: Annę Pasznik, Teresę Jankowską, Małgorzatę Wójcik, Annę Miodyńską oraz Iwonę Kusak. 29 października odwiedziło nas liczne grono gości. Kto próbował dotrzeć do naszego miasteczka komunikacją publiczną, w pełni doceni poświęcenie i determinację podróżujących. Spotkaliśmy najbliższych sąsiadów ze Śląska i Małopolski jak i koleżanki i kolegów z województw: kujawsko - pomorskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, opolskiego, dolnośląskiego. Ramy spotkania wyznaczał blok pięciu wystąpień oraz przewodni wykład dr Antoniego Bartosza dyrektora Muzeum Etnograficznego w Krakowie, pt. "Kultura w czasach chaosu. Siedem słów, które mi pomagają". Wystąpienie uznanego mediewisty, doktora nauk humanistycznych Uniwersytetu Pius IV na Sorbonie, literaturoznawcy, tłumacza, pracownika naukowego, koordynatora programowego Stowarzyszenia Willa Decjusza w Krakowie, byłego dyrektora Małopolskiego Instytutu Kultury, było dla słuchaczy prawdziwą ucztą intelektualną. Dr Bartosz, odnosząc się do osobistych doświadczeń zarządzającego instytucją kultury, nakreślił mało optymistyczne studium rzeczywistości. Analiza zjawisk frustracji, jej rozpoznanie, definiowanie, wreszcie oswajanie i zarządzanie, była wsparta licznymi odniesieniami do filozofii, socjologii, literatury, sztuk wizualnych. Los twórczej, otwartej jednostki w obliczu i bezpośrednim otoczeniu świata chaosu, zdaje się być podstawowym wyzwaniem naszej cywilizacji. Idee humanizmu, ciągłości budowania kulturowego dziedzictwa, ekologii, zrównoważonego rozwoju pozostają w ciągłym i narastającym starciu z filozofią zysku, niepohamowanego postępu, chciwości, wreszcie pospolitej głupoty. Jak w bieżącym wirze zdarzeń odnaleźć właściwą drogę, zachowując równowagę i źródło energii do pracy i godnego życia? Czy postrzegać świat, jako wycinkowy widok z okna, czy dochodzić
do neuronów jego złożoności, wzorem artystki sztuk wizualnych Margot Sputo, wychylać się poza skalę empatii. Wzruszającym momentem wykładu, było wspomnienie z dzieciństwa, oddające symbolikę przejścia, przejęcia odpowiedzialności za swój los. Ojciec przekazujący lejce i uchwyty pługa małoletniemu synowi. Kto doświadczył takiej inicjacji, poczuł moc pociągowego zwierzęcia, bezmiar roli, opór narzędzia i jednocześnie doznał własnej słabości, jej wspomnienie zachowa do końca życia. Ilość otwartych tematycznych ścieżek, wątków |i śladów, wyzwoliła w słuchaczach twórczą energię własnych poszukiwań. Na długo w naszej pamięci pozostanie wyrazisty i uniwersalny przekaz dr Bartosza, wsparty ogromną wiedzą, erudycją, dystansem i skromnością. Kolejne wystąpienie poświęcone było wystawie unikatowego porcelanowego serwisu Carnalla. Beata Kiszel, dyrektor Muzeum
w Tarnowskich Górach ukazała rolę i znaczenie muzeum w kształtowaniu życia kulturalnego miejscowości. Monika Kaczmarczyk, animatorka MOK w Sławkowie ukazała proces przekształcania tradycyjnego ośrodka kultury w tętniący życiem kreator społecznych inicjatyw. Anna Siekiewicz z MOK w Żorach i Monika Kustra z GOK w Pilchowicach przedstawiły dwugłos o oczekiwaniach, szansach, efektach i obawach wynikających z uczestnictwa ich placówek w programie "DK+...". MOKSiR w Chełmku przedstawił krótką relację filmową z przebiegu realizacji autorskiego programu "Chełmek, kierunek kultura - nowe spojrzenie" oraz ukazał bogactwo i różnorodność zgłoszonych do konkursu obywatelskich inicjatyw kulturalnych. Klamrą konwentu były wystąpienia Anny Pasznik oraz Justyny Smolińskiej z Narodowego Centrum Kultury w Warszawie. Anna Pasznik główna koordynatorka programu NCK Dom Kultury + Inicjatywy lokalne oraz programu MKiDK Infrastruktura domów kultury przedstawiła szereg cennym informacji dla obecnych i przyszłych beneficjentów. Podsumowując, konwent był świetną platformą wymiany myśli, idei, doświadczeń i bezcenną okazją do przyjacielskiego i twórczego spotkania. Ogromnie dziękujemy organizatorom za kredyt zaufania i wyróżnienie Chełmka
i naszego ośrodka zaszczytem goszczenia tak znakomitego grona animatorów kultury.