Wojny Światowe - Straty Wojenne
Prezentujemy państwu dane statystyczne dotyczące strat i zniszczeń poniesionych przez mieszkańców Chełmka w okresie okupacji hitlerowskiej.
Materiały zaczerpnęliśmy z opracowanie Tadeusza Sawki pt."Straty i zniszczenia w Chełmku...".
Powołani do wojska z gminy Chełmek w ramach mobilizacji w 1939 r.
1)Biel Marian 1911
2)Kulczyk Franciszek 1909
3)Nawrocki Karol 1911
4)Fidyt Władysław 1914
5)Remsak Piotr 1914
6)Patyk Julian 1913
7)Piwowarczyk Józef 1913
8)Piwowarczyk Stanisław 1902
9)Piwowarczyk Julian 1914
10) Zydzik Franciszek 1910
11) Ptasiński Jan 1913
12) Kuglin Józef 1912
13) Dzwigoński Władysław 1914
14) Szyjka Stefan 1913
15) Sworzeń Ludwik 1912
16) Dłubisz Władysław 1912
17) Palka Jan 1915
18) Leśniak Antoni 1910
19) Stępa Emil
20) Konior Karol
21) Wala Jan 1911
22) Szymutko Stefan 1912
23) Balon Franciszek 1909
24) Kaczor Józef 1908
25) Kozłowski Józef 1915
26) Klimczak Józef 1915
27) Zajas Józef 1911
28) Węglarz Alojzy 1909
29) Cyganik Jan 1916
30) Wadas Aleksander 1914
31) Szymutko Sylwester
32) Latko Antoni
33) Łukaszek Jan
34) Zamarlik Antoni 1910
35) Martyka Antoni 1915
36) Korab
37) Nowak Julian 1912
38) Matysik Kazimierz 1913
39) Firek Alojzy 1911
40) Zamarlik Franciszek 1909
41) Smalcerz Jan
42) Kliumczak Roman
43) Zbucki Stanisław
Z liczby 56 mieszkańców biorących udział w bezpośredniej walce z Niemcami zginęli:
1.Szymutko Józef
2.Kulczyk Franciszek
3.Ptasiński Jan
4.Szymutko Sylwester
5.Łukaszak Jan
W trakcie ucieczek na wschód przed wkraczającymi wojskami niemieckimi do Chełmka zginęli:
1.Kocajda Jan
2.Kulczyk Marcin
3.Niemczyk Marian
4.Buzdygan Franciszek
5.Buzdygan Maria
I to były pierwsze straty w ludziach naszej miejscowości w tej rozpoczynającej się długiej i tragicznej skutkach dla 6 mln polaków wojnie. Wycofujące się na wschód jednostki Wojska Polskiego pozostawiły w Chełmku 17 zabitych żołnierzy, którzy pochowani zostali na miejscowym cmentarzu. Po wojnie zwłoki te ekschumowano i przewieziono na cmentarz w Chrzanowie.
Trzynastu uczestników wojny obronnej spędzilo wojnę w obozach jenieckich:
1.Sitko Marcin
2.Dzwigoński Władysław
3.Firek Wojciech
4.Cyganik Jan
5.Rybak Andrzej
6.Ledwoń Stanisław
7.Patyk Julian
8.Szyjka Stefan
9.Szymutko Stefan
10. Zamarlik Franciszek
11. Rusin Tomasz
12. Martyka Antoni
13. Niemczyk Stanisław
W walkach z Niemcami w jednostkach Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie brali udział:
1.Palka Jan
2.Leśniak Antoni
3.Wanat Teofil
4.Syska Stanisław
5.Niemczyk Stanisław
W wyniku bezsensownego ostrzeliwania ogniem artylerii wroga zniszczeniu uległo 28 domów mieszkalnych i 20 zabudowań gospodarczych. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lp. Nazwisko i imię Adres co spalono data
1.Korycik Franciszek ul. Z. Starego stodoła 1939
2.Opitek Helena ul. Jagiellońska 2 dom i stodoła 1939
3.Dudzik Walerian ul. Jagielońska 3 dom 1939
4.Opitek Jan ul. Z. Starego 4 dom i stodoła 1939
5.Waliczek Piotr ul. Chrobrego 26 dom 1939
6.Dolej Marian ul. Chrobrego 34 dom 1939
7.Korycik Anna ul. A, Fredry 30 stodoła 1939
8.Sitek Anna ul. A. Fredry dom 1939
9.Wałach Antoni ul. A. Fredry stodoła 1939
10. Bulińska Anna ul. Jaworznicka dom 1939
11. Zydzik Salomea ul. Chrobrego 72 dom i stodoła 1939
12. Remsak Franciszek dom i stodoła 1939
13. Kiera Bronisław ul. Chrobrego 68 stodoła 1939
14. Kobyłczyk Emilia ul. Słowackiego stodoła 1939
15.Waligóra Maria ul. Jagiellońska stodoła 1939
16. Pactwa Józef ul. Chrobrego dom i stodoła 1939
17. Bebak Józef ul. Chrobrego dom i stodoła 1939
18. Opitek Franciszek ul. Chrobrego dom 1939
19. Ganobis Franciszek ul. Chrobrego dom 1939
20. Wesecki Roman ul.. Chrobrego dom i stodoła 1939
21. Pactwa Franciszek dom i stodoła 1939
22. Fidyt Józef ul. Chrobrego dom i stodoła 1939
23. Nawrocki Jan ul. Chrobrego dom i stodoła
. Nowak Wawrzyniec ul. Chrobrego dom i stodoła 1939
25. Syska Melchlior ul. Chrobrego dom i stodoła 1939
26. Smalcerz Jan nr. 129 dom 1939
27. Zajas Jan nr. 16 dom i stodoła 1939
28. Baran Marian nr. 127 dom 1939
29. Dąbrowska Maria dom 1939
30. Matyja Jan nr. 25 stodoła 1939
31. Rusiński Józef ul. Słowackiego dom 1939
32. Słoński Krzysztof ul. Chrobrego 24 dom 1939
33. Plewniak Amalia ul. Chrobrego 34 dom 1939
34. Głogowski Mikołaj ul. Z. Starego dom 1945
35. Janiga Stanisław ul. Kościuszki 3 dom 1945
36. Szkoła Podstawowa 1 ul. Chrobrego budynek 1945
Zakład obuwia nie doznał poważniejszego uszczerbku.
W dniu 3 września 1939 r. aresztowany został przez wojska niemieckie pod zarzutem szpiegostwa pierwszy mieszkaniec Chełmka Marian Niemczyk, został stracony w obozie w Buchenwaldzie w dniu 2 października 1939 r. W następnych latach okupacji aresztowano, osadzono w więzieniach lub skierowano do obozów koncentracyjnych następujące ilości osób: 1940 1941 1942 1943 1944 brak bliższych danych Razem o terminach aresztowań 3 6 15 15 8 8 55
A tak przedstawia się imienny wykaz mieszkańców Chełmka aresztowanych i uwięzionych w obozach koncentracyjnych i więzieniach. Z listy tej nie zobaczyli już swojej rodziny i własnego domu gdyż zostali zamordowani przez hitlerowców:
Lp. Nazwisko i imię Rok urodzenia Data śmierci miejsce
1.Rejdych Mieczysław 1921 nieokreślone Mathausen
2.Cholewa Marian 1911 nieokreślona Oświęcim
3.Kała Stanisław 1904 nieokreślona Mathausen
4.Niemczyk Franciszek 1910 nieokreślona Oświęcim
5.Knapek Stanisław 1911 IV.1942 Oświęcim
6.Rybak Jan 1903 II.1942
7.Bożek Władysław 1910 nieokreślona Oświęcim
8.Pawela Józef 1914 nieokreślona Oświęcim
9.Sitek Wawrzyniec 1904 9.III.1943r Dortmund
10. Szyjka Piotr 1908 III.1944r Oświęcim
11. Madejczyk Franciszek 1889 X.1943r Mysłowice
12. Palka Paweł 1911 1943r Sosnowiec
13. Potocki Józef 1900 2.VII.1943r pod Byczyną
14. Laska Emilia 1890 nieokreślona Mysłowice
15. Niemczyk Maria 1882 VII.1943r Oświęcim
16. Niemczyk Edward 1922 2.VII.1943r Oświęc
17. Niemczyk Franciszek 1916 1944r Gross Rosen
18. Knapik Stanisław 1913 19434r Oświęcim
19. Pawela Jan 1918 nieokreślona Goss Rosen
20. Dudzik Władysław 1907 1943r Chełmek
21. Sitek Roman 1907 1942r Sosnowiec
22. Wałach Antoni 1912 1943r Katowice
23. Korycik Franciszek 1910 1943r Mysłowice
24. Proksa Jan 1915 1941r Oświęcim
25. Kasperczyk Władysław 1913 1945r Gross Rosen
26. Kobyłczyk Emil 1922 1943r Mysłowice
27. Leja Stanisław 1928 nieokreślona
28. Wojdyła Jan nieokreślona
29. Pkutyński Marian 1918 nieokreślona
30. Zyzek Roman 1910 nieokreślona
31. Syska Melchior nieokreślona
Mieszkańcy Chełmka pochodzenia żydowskiego zamordowani w okresie okupacji:
Wykaz obejmuje następujące rodziny i osoby indywidualne:
1) Leib Markus z żoną - 2 Osoby
2) Katz Schneider z żoną - 2 Osoby
3) Adolf Mehl - 1 Osoba
4)Hamek imienia brak widziany w grupie więżniów Aussenkommando - 1 Osoba
5)Kochen Zudyk z żoną i dwojgiem dzieci razem - 4 Osoby
6)Anna Krakauer - 1 Osoba
7)Igra imię nieznane z żoną, synem i synową - 4 Osoby
8)Mandelbaumow Samuel i jego brat Dawid, ich siostra z mężem i dwojgiem dzieci - 6 Osób 9)Wulkan z żoną i dwojgiem dzieci - 4 Osoby
10) Ring imię nieznane z żoną - 2 Osoby
11) Reiferowie, dwóch braci imiona nieznane - 2 Osoby
12) Hinda Haber z mężem - 2 Osoby
13) Goldberg imię nieznane pracownik fabryki - 1 Osoba
14) Burakowski imię nieznane - 1 Osoba
---------------------------------- Razem 33 Osoby
W ramach niemieckiego programu EUTANAZJI zamordowani zostali chorzy niezdolni do pracy dla rzeszy niemieckiej mieszkańcy Chełmka:
1.Synowiec Maria 1907 1942r Oświęcim
2.Niemczyk Emil 1903 1945r Oświęcim
3.Opitek Jan 1924 1942r Oświęcim
4.Szopa Wacław 1913r 1941r Oświęcim
Kilkanaście osób ( brak dokładnych danych} wyjechało nielegalnie lub nie wracało do Chełmka po ucieczce z początkiem września 1939r do GG i tam się ukrywało. Groziło im za działalność polityczną lub społeczną w Polsce do 1939r aresztowanie i więzienie do obozów koncentracyjnych
Wykaz mieszkańców gminy represjonowanych w okresie okupacji.
World Wars - war losses
We present to you the statistical data covering the losses and destruction of Chełmek’s residents' possessions during the German occupation.
The materials were borrowed from the study by Tadeusz Sawka - ‘Straty i zniszczenia w Chełmku…’.
List of residents of Chełmek conscripted into the army during the 1939 mobilization.
Name Date of birth
1) Biel Marian 1911
2) Kulczyk Franciszek 1909
3) Nawrocki Karol 1911
4) Fidyt Władysław 1914
5) Remsak Piotr 1914
6) Patyk Julian 1913
7) Piwowarczyk Józef 1913
8) Piwowarczyk Stanisław 1902
9) Piwowarczyk Julian 1914
10) Zydzik Franciszek 1910
11) Ptasiński Jan 1913
12) Kuglin Józef 1912
13) Dzwigoński Władysław 1914
14) Szyjka Stefan 1913
15) Sworzeń Ludwik 1912
16) Dłubisz Władysław 1912
17) Palka Jan 1915
18) Leśniak Antoni 1910
19) Stępa Emil
20) Konior Karol
21) Wala Jan 1911
22) Szymutko Stefan 1912
23) Balon Franciszek 1909
24) Kaczor Józef 1908
25) Kozłowski Józef 1915
26) Klimczak Józef 1915
27) Zajas Józef 1911
28) Węglarz Alojzy 1909
29) Cyganik Jan 1916
30) Wadas Aleksander 1914
31) Szymutko Sylwester
32) Latko Antoni
33) Łukaszek Jan
34) Zamarlik Antoni 1910
35) Martyka Antoni 1915
36) Korab
37) Nowak Julian 1912
38) Matysik Kazimierz 1913
39) Firek Alojzy 1911
40) Zamarlik Franciszek 1909
41) Smalcerz Jan
42) Kliumczak Roman
43) Zbucki Stanisław
Out 56 residents of Chełmek taking part in direct combat, during the fighting with Germans following have fallen:
1.Szymutko Józef
2.Kulczyk Franciszek
3.Ptasiński Jan
4.Szymutko Sylwester
5.Łukaszak Jan
During the escape eastwards, to avoid the German Army which was entering Chełmek, the following perished:
1.Kocajda Jan
2.Kulczyk Marcin
3.Niemczyk Marian
4.Buzdygan Franciszek
5.Buzdygan Maria
Those residents were the first from our town who perished at the beginning of the long and tragic war, during which 6 million Poles died. The Polish Army units retreating eastwards left 17 dead soldiers in Chełmek. They were buried in the local cemetery. After the war, the bodies were exhumed and then transported to the cemetery in Chrzanów.
Thirteen of those who fought during the Defensive War were taken as prisoners and spent the rest of the war in POW camps.
1.Sitko Marcin
2.Dzwigoński Władysław
3.Firek Wojciech
4.Cyganik Jan
5.Rybak Andrzej
6.Ledwoń Stanisław
7.Patyk Julian
8.Szyjka Stefan
9.Szymutko Stefan
10. Zamarlik Franciszek
11. Rusin Tomasz
12. Martyka Antoni
13. Niemczyk Stanisław
Those who took part in the fighting against Germans in the Polish Armed Forces in the West are as follows:
1.Palka Jan
2.Leśniak Antoni
3.Wanat Teofil
4.Syska Stanisław
5.Niemczyk Stanisław
Due to the enemy's pointless artillery shelling, 28 residential houses and 20 farm buildings were destroyed.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Surname and first name Address What has burnt Date
1.Korycik Franciszek Z. Starego barn 1939
2.Opitek Helena Jagiellońska 2 house and barn 1939
3.Dudzik Walerian Jagiellońska 3 house 1939
4.Opitek Jan Z. Starego 4 house and barn 1939
5.Waliczek Piotr Chrobrego 26 house 1939
6.Dolej Marian Chrobrego 34 house 1939
7.Korycik Anna A, Fredry 30 barn 1939
8.Sitek Anna A. Fredry house 1939
9.Wałach Antoni A. Fredry barn 1939
10. Bulińska Anna Jaworznicka house and barn 1939
11. Zydzik Salomea Chrobrego 72 house and barn 1939
12. Remsak Franciszek house and barn 1939
13. Kiera Bronisław Chrobrego 68 barn 1939
14. Kobyłczyk Emilia Słowackiego barn 1939
15.Waligóra Maria Jagiellońska barn 1939
16. Pactwa Józef Chrobrego house and barn 1939
17. Bebak Józef Chrobrego house and barn 1939
18. Opitek Franciszek Chrobrego house 1939
19. Ganobis Franciszek Chrobrego house 1939
20. Wesecki Roman Chrobrego house and barn 1939
21. Pactwa Franciszek house and barn 1939
22. Fidyt Józef Chrobrego house and barn 1939
23. Nawrocki Jan Chrobrego house and barn
24. Nowak Wawrzyniec Chrobrego house and barn 1939
25. Syska Melchior Chrobrego house and barn 1939
26. Smalcerz Jan No. 129 house 1939
27. Zajas Jan No. 16 house and barn 1939
28. Baran Marian No. 127 house 1939
29. Dąbrowska Maria house 1939
30. Matyja Jan No. 25 barn 1939
31. Rusiński Józef Słowackiego house 1939
32. Słoński Krzysztof Chrobrego 24 house 1939
33. Plewniak Amalia Chrobrego 34 house 1939
34. Głogowski Mikołaj Z. Starego house 1945
35. Janiga Stanisław Kościuszki 3 house 1945
36. Elementary School No. 1 Chrobrego building 1945
The shoe factory did not suffer major damage.
On September 3rd, 1939, Marian Niemczyk, the first resident of Chełmek was arrested by the German Army under the charge of espionage. He was killed in Buchenwald on October 2nd, 1939. During the next years of occupation, the following numbers of our town’s residents were arrested, imprisoned or transported to concentration camps:
Date of Arrest Number of Arrested
1940 3
1941 6
1942 15
1943 15
1944 8
No accurate data 8
In total 55
The list of the residents of Chełmek arrested and imprisoned in concentration camps and prisons. Many of those mentioned in the list never saw their home and family again. They were murdered by the Germans:
Surname and first name Date of birth Date of death Place of death
1.Rejdych Mieczysław 1921 undefined Mauthausen
2.Cholewa Maria 1911 undefined Auschwitz
3.Kała Stanisław 1904 undefined Mauthausen
4.Niemczyk Franciszek 1910 undefined Auschwitz
5.Knapek Stanisław 1911 IV.1942 Auschwitz
6.Rybak Jan 1903 II.1942 undefined
7.Bożek Władysław 1910 undefined Auschwitz
8.Pawela Józef 1914 undefined Auschwitz
9.Sitek Wawrzyniec 1904 9.III.1943 Dortmund
10. Szyjka Piotr 1908 III.1944 Auschwitz
11. Madejczyk Franciszek 1889 X.1943 Fürstengrube
12. Palka Paweł 1911 1943 Sosnowiec
13. Potocki Józef 1900 2.VII.1943 near Byczyna
14. Laska Emilia 1890 undefined Fürstengrube
15. Niemczyk Maria 1882 VII.1943 Auschwitz
16. Niemczyk Edward 1922 2.VII.1943 Auschwitz
17. Niemczyk Franciszek 1916 1944 Groß-Rosen
18. Knapik Stanisław 1913 1943 Auschwitz
19. Pawela Jan 1918 undefined Groß-Rosen
20. Dudzik Władysław 1907 1943 Chełmek
21. Sitek Roman 1907 1942 Sosnowiec
22. Wałach Antoni 1912 1943 Kattowitz
23. Korycik Franciszek 1910 1943 Fürstengrube
24. Proksa Jan 1915 1941 Auschwitz
25. Kasperczyk Władysław 1913 1945 Groß-Rosen
26. Kobyłczyk Emil 1922 1943 Fürstengrube
27. Leja Stanisław 1928 undefined
28. Wojdyło Jan undefined
29. Pokutyński Marian 1918 undefined
30. Zazyk Roman 1910 undefined
31. Syska Melchior undefined
Residents of Chełmek of Jewish descent murdered by the Germans during the period of the occupation:
The list consists of the following families and persons:
1) Leib Markus and wife - 2 People
2) Katz Schneider and wife - 2 People
3) Adolf Mehl - 1 Person
4) Hamek - first name unknown, seen among a group of Aussenkommando prisoners
- 1 Person
5) Kochen Zudyk with wife and two children - 4 People
6) Anna Krakauer - 1 Person
7) Igra, first name unknown with wife, son and son’s wife
- 4 People
8)Samuel Mandelbaum and his brother Dawid, their sister with husband and two children
- 6 People
9)Wulkan with wife with two children - 4 People
10) Ring - first name unknown with wife - 2 People
11) Reifer, two brothers, first names unknown - 2 People
12) Hinda Haber with husband - 2 People
13) Goldberg, first name unknown, factory worker - 1 Person
14) Burakowski, first name unknown - 1 Person
------------------------------------------------------In total 33 People
As the part of the German EUTHANASIA program, the sick residents of Chełmek who were unable to work for the German Reich were murdered:
1.Synowiec Maria 1907 1942 Auschwitz
2.Niemczyk Emil 1903 1945 Auschwitz
3.Opitek Jan 1924 1942 Auschwitz
4.Szopa Wacław 1913r 1941 Auschwitz
Several people (no accurate data) illegally fled to the Generalgouvernement and hid there, or did not return to Chełmek, after their escape in September 1939. For their pre-war political and social involvement, they were threatened with imprisonment in the concentration camp.
List of municipality’ residents repressed during the period of German occupation.
